میزان نما و تمرین ریتم خوانی متر های ساده مثل 2/4 و 4/4
در قسمت سیزدهم آموزش رایگان سنتور که در فیلم بالا میبینید قصد داریم مفهوم میزان نما یا کسر میزان را توضیح دهیم و بررسی کنیم هنگامی که
کسر میزان عددی مثل 2/4 یا 4/4 را نشان می دهد به چه معناست. وضعیت میزان ها در هریک از این متر های ساده از نظر کشش زمانی چگونه خواهد بود؟
ابتدا بپردازیم به مفهوم میزان نما در موسیقی:
همیشه در کنار کلید های موسیقی اعم از کلید سل، کلید فا، کلید دو و…. یک عدد میبینیم که مثلا در بالا نوشته 2 و در پایین دو نوشته 4
این دقیقا همان میزان نما می باشد که بسته به سلیقه و نیاز آهنگساز نوشته می شود. به تصویر زیر دقت کنید:
میزان نما یا همان کسر میزان در موسیقی
حال ببینیم عدد بالایی و پایینی هر کدام به چه معنا هستند؟
در تصویر بالا عدد بالایی 4 است و عدد پایینی نیز 4 می باشد. عدد بالا یعنی تعداد ضرب در هر میزان. عدد پایینی کیفیت آن ضرب ها را مشخص میکند.
همانطور که در جلسات گذشته گفتیم؛ اگر نت گرد را یک در نظر بگیریم. بنابراین نت سفید می شود نصف گرد یعنی یک دوم (1/2) و نت سیاه می شود
یک چهارم یعنی 1/4 و نت چنگ نیز می شود یک هشتم (1/8). حال بیاید برای هر کدام از اینها عدد خودش را حفظ کنیم. برای سفید عدد 2، برای سیاه
عدد 4، برای چنگ عدد 8.
وقتی این اعداد را به عنوان لقب در نظر بگیریم، پس در واقع عدد پایینی در تصویر بالا نشان دهنده ی لقب کشش سیاه است. عدد بالایی
هم تعداد ضرب در هر میزان است یعنی 4 ضرب سیاه در هر میزان. پس متر چهار چهار ( 4/4 ) یعنی ریتمی 4 ضربی که هر ضرب آن برابر با
یک نت سیاه یا معادل یک نت سیاه است. تصاویر زیر به خوبی معنی هر عدد را نشان داده است.
مفهوم و معنی اعداد بالا و پایین کسر میزان
متر 4/4 یعنی ریتمی 4 ضربی که هر ضرب برابر با نت سیاه یا معادل نت سیاه است.
پس با توجه به مثال متر 4/4 که در بالاتر زدیم، اگر عدد بالایی 3 یا 2 باشد چه ریتمی داریم؟
به تصویر زیر با دقت نگاه کنید:
میزان نمای 2/4، 3/4، 4/4 در موسیقی
در خط اول تصویر میزان نما عدد دو چهار (2/4) را نمایش می دهد. یعنی باید در میزان دو نت سیاه یا معادل دو نت سیاه داشته باشیم که
البته در این تصویر، تمام میزان ها از دو نت سیاه تشکیل شده اند. میتوانست مثلا در میزان دوم نت سیاه اولی را دو عدد چنگ تبدیل کند که
در این صورت معادل یک نت سیاه می شد. یا مثلا می توانست به جای یکی از نت های سیاه در میزان سوم چهار عدد دولاچنگ استفاده کند
که باز هم از نظر ارزش زمانی برابر با یک نت سیاه می شد. یا مثلا می توانست به جای دو نت سیاه در میزان چهارم، از یک نت سفید استفاده
کند که باز هم میدانیم هر نت سفید از نظر کشش زمانی برابر با دو نت سیاه است.
پس در خط اول میزان نمای دوچهار یعنی ریتمی دو ضربی که هر ضرب آن برابر با یک نت سیاه یا معادل یک نت سیاه است.
(منظور از معادل یک نت سیاه یعنی مثلا به جای سیاه دو عدد چنگ بذاریم. یا مثلا به جای دو عدد سیاه، چهار عدد چنگ استفاده کنیم
یا یک نت سفید به جای دو نت سیاه استفاده کنیم. کشش زمانی شان برابر است.)
در خط دوم تصویر بالا، میزان نما عدد 3/4 را نمایش می دهد. خب متر سه چهار یعنی در هر میزان سه نت سیاه یا معادل سه نت سیاه داشته باشیم.
پس متر 3/4 ریتمی است سه ضربی که هر ضرب آن برابر با یک نت سیاه یا معادل یک نت سیاه است. در خط سوم هم که 4/4 نشان داده یعنی 4 نت
سیاه یا معادل 4 نت سیاه در هر میزان داشته باشیم.
نکته ی بسیار مهم:
در متر های ساده (نظیر متر 2/4، 1/4، 3/4، 4/4) و متر های ترکیبی (نظیر 6/8، 9/8، 12/8، 15/8 ) تمامی میزان ها با یکدیگر برابرند. این طور نیست
که مثلا میزان نما 2/4 باشد ولی یکی از میزان ها به جای دو نت سیاه، چهار نت سیاه داشته باشد. خیر تمامی میزان ها از نظر ارزش زمانی باید دوضربی
باشند که هر ضرب یک نت سیاه است. فقط در متر های لنگ میزان ها با هم نابرابرند. که البته در متر لنگ نیز یک نظم در عین بی نظمی خودش دارد که
بعد ها توضیح خواهیم داد.
باتوجه به نکاتی که در بالا یاد گرفتیم یک صفحه ریتم خوانی از کتاب شهرام مظلومی را ببینیم:
تمرین ریتم خوانی در متر 2/4 با فیگور های ریتمیک سیاه، چنگ و دولاچنگ
خب میزان نما را دقت کنیم. میزان نما 2/4 است یعنی در هر میزان باید دو نت سیاه یا معادل دو نت سیاه را داشته باشیم.
در میزان اول دو نت سیاه داریم. در میزان دوم یک نت سیاه و دو عدد چنگ داریم. به عبارتی در میزان دوم خط اول، ضرب اولمان یک نت سیاه است
و ضرب دوم این میزان به دو نت چنگ تقسیم شده است.
تبصره: برای خواندن کشش زمانی نت ها (در میزان های ساده) باید هر ضرب را که معادل یک نت سیاه است در یک رفت و برگشت پا اجرا کنیم.
پس میزان اول برای هر نت سیاه باید به اندازه ی یک رفت و برگشت پا با سرعت ثابت باید زمان صرف شود. در میزان دوم برای نت سیاه یک رفت و برگشت.
برای دو چنگ بعدی باید یکی از چنگ ها در رفت پا و دومین چنگ در برگشت پا اجرا شود. میزان سوم، ضرب اول که یک نت سیاه است و ضرب دوم
میزان سوم تشکیل شده از یک چنگ و دو عدد دولاچنگ.
اگر بخواهیم این فیگور را دقیق ر بررسی کنیم بیایید ببینیم هر نت سیاه چند نت چنگ و یا چند نت دولاچنگ است. هر سیاه برابر با دو نت چنگ است و
هر چنگ نیز دو تا دولاچنگ میتواند تقسیم شود. پس هر سیاه میتواند دو تا چنگ باشد و یا چهار تا دولاچنگ باشد. میتواند ترکیبی از چنگ و دولاچنگ نیز
باشد. مثلا در میزان سوم، ضرب دوم ما تشکیل شده از یک چنگ و دو تا دولاچنگ. خب چنگ اول را باید در رفت پا و دو تا دولاچنگ بعدی را باید
در برگشت پا اجرا کنیم.
نکته ی بسیار مهم این است که باید رفت پا نسبت به برگشت پا دقیقا از نظر زمانی به یک اندازه باشد. اینطور نباشد که رفت پا از برگشت پا طولانی تر
یا کوتاه تر باشد (از نظر زمان).
به همین ترتیب باقی میزان ها را نیز خودتان بررسی کنید.
برای درک بهتر نسبت به توضیحات بالا، میتوانید 15 دقیقه فیلم آموزشی مربوط به این مبحث را که برگرفته از پکیج آموزش سنتور موسسه Dordo می باشد، در زیر تماشا کنید.
فیلم بالا فقط 15 دقیقه از ۲۰ ساعت آموزش سنتور موسسه dordo بود. در صورتی که تمایل دارید کل پکیج آموزش سنتور موسسه Dordo را خریداری نمایید، روی لینک زیر کلیک نمایید و بعد از پرداخت، لینک جلسات برای شما باز شده و میتوانید تمام محتویات پکیج را دانلود نمایید:
قوانین ثبت دیدگاه