مقدمه
داستان موسیقی ایران، داستانی است پراز فراز و نشیب و در این میان آنچه ما را به مبدا پیدایش این هنر نزدیک می کند کشف نی های استخوانی مربوط به هزاره های قبل از میلاد است که در نوع خود ابتدایی ترین و اولین نمونه های سازهای موسیقی محسوب شود، شادروان حسن مشحون معتقد است، از زمانی که بشر توانست انفعالات درونی خود را به وسیله صدا نمایش دهد و وزن را از صداهای منظم و مختلف طبیعت به دست آورد، موسیقی را به وجود آورد زیرا جهان پر از اصوات است و عالم خلقت برتوازن و انتظام استوار است. چون تشخیص موزون از غیر موزون در طبیعت بشر است، و هر چیز موزون مطابق طبع انسان است.
آواز، رقص، شعر که هر سه موزونند و مورد پسند بشر؛ از همان دوران قدیم به صورت آداب و رسوم جزو زندگی ملل دنیا در آمدند؛ با پیشرفت تمدن و با اختراع آلات و ادوات موسیقی بشر از نواهایی که در ذهنش حالت دلپذیر ایجاد می کرد تقلید نمود و با سرودهای مذهبی به نیایش رب النوع ها پرداخت و موسیقی را رکن اصلی دین قرار داد و از رقص و آوازهای ضربی و غیر ضربی در جشن و سرور و مراسم مذهبی خود استفاده نمود. پس ریشه موسیقی به عهد کهن ارتباط دارد، موسیقی صوتی با سخن به و جود آمده است و در واقع همان روزی که انسان توانست برای نخستین بار خوشیها و رنج های خود را با صدا نمایش دهد، مبدا موسیقی است.
موسیقی ایران قبل از اسلام را از منظر اسطوره و تاریخ میتوان به هفت دوره به شرح زیر تقسیم کرد:
سخن هر چه گویم همه گفته اند
بر باغ دانش همه رفته اند
فردوسی در شاهنامه از هوشنگ اولین پادشاه پیشدادیان و نبیره کیومرث یاد می کند. همینطور نام های تهمورث، جمشید، ضحاک، فریدون، ایرج، منوچهر را آورده است.
فردوسی در پادشاهی تهمورث از کوس یاد می کند:
چو این کرده شد ماکیان و خروس
کجا بر خروشید که زخم کوس
کوس بزرگترین ساز آلات کوبه ای که در ساختمان آن پوست بکار رفته و در میدان های نبرد تحت عنوان کوس رویین نیز بکار می رفته است.
و در جای دیگر از کرنای سخن می گوید:
از بس های و هوی و جرنگ و درای
بکردار تهمورثی کرنای
در زمان جمشید از رامشگر یاد می کند:
بزرگان به شادی بیاراستند
می و جام و رامشگران خواستند
نشستند خوبان بربط نواز
یکی عود سوز و یکی عود ساز
سراینده ی این سخن ساز کرد
دف و چنگ ونی را هم آواز کرد
در این دوره مشاهده می کنیم فردوسی از سازهای بربط، دف و چنگ و نی سخن می گوید و می توان دریافت که در این دوره موسیقی بزمی بوده است.
6.اشکانیان: بعد از سلوکیان سلسه اشکانیان تشکیل شد پادشاهان این سلسله با اینکه ایرانی بودند،همچنان تحت نفود تمدن و فرهنگ یونان باستان بودند.
7.ساسانیان: در این دوره قریب به چعل پادشاه سلطنت کردند که بین آنها چهار پادشاه توجه عمده ای به موسیقی داشتند که عبارتند از:اردشیر بابکان که بنیانگذار سلسه ساسانیان بود او موسیقیدان را در جایگاه پنجم بهد از موبدان، وزرا،سرداران و حکما قرار داده بود بهرام گور توجه زیادی به موسیقیدانان داشت و موسیقی را از دربار بین مردم آورد. او سی هزار لولی (گوسن) از هند به ایران آورد که کارشان موسیقی، نمایش و خنداندن و سرگرم کردن مردم بود. در دربار او موسیقیدانان به جایگاه سوم ارتقاء پیدا کردند. پادشاه دیگر، انوشیروان بود که در دوره او تغییر خاصی در احوال موسیقیدانان ایجاد نشد و در نهایت خسرو پرویز که عصر طلایی موسیقی را به ارمغان آورد، لاجرم آنچه درباره اندیشه، عواطف واحساسات هنر آریائیان گفته می شود به سبب فقدان اثار مدون و اسناد معتبر به ناگزیر مبنی بر حدس و گمان خواهد بود و در حال حاضر بیشتر اطلاعات ما از ایران قدیم غیر از روایات دانشمندان و مورخین شرقی و ادبای دوره اسلامی و اندکی هم از کتب ایران پیش از حمله اعراب است که از اواخر عهد ساسانی باقی مانده که مدیون منابع خارجی و تحقیق و تتبع شرق شناسان است.
هیچ ملتی بدون اقتباس و استفاده و یاریجستن از دیگران نتوانسته به درجات عالی از تمدن دست یابد و هر ملتی بنابر نیازها و شرایط محیطی خویش و با اندیشه و ذوق و توانایی های خود چیزهایی بوجود آورده که در طول زمان در نتیجه برخورد و ارتباط و در آمیختن با ملت های دیگر، به دیگران منتقل شده است.
ایرانیان از ملتهایی هستند که در این اقتباس و تصرف در آن توانایی و ذوق و پسند خود را در طول تاریخ به ثبوت رسانیده و آن چه را اخذ کرده اند به صورتی بهتر و خوشایندتر در آورده و بدان رنگ ملی داده اند.
ابن خلدون نیز پیرامون اهمیت دادن سلسله های تاریخی ایران به موسیقی می نویسد: موسیقی نزد ایرانیان پیش از حمله اعراب مطلوب و محبوب بود و رواج بسیار داشت. پادشاهان توجه و علاقه ی زیادی به اهل موسیقی مبذول می نمودند و خنیاگران و موسیقیدانان را در دربار سلاطین ایران منزلت و مقامی بس ارجمند بوده است. برای روشن شدن این موضوع و با توجه به آمیزش و ارتباط ملتهای متمدنی که در قلمرو هخامنشیان می زیستند و دیگر مللی که با ایران ارتباط داشتند؛ ابتدا در مورد تمدن هایی صحبت خواهیم کرد که از لحاظ هنر موسیقی دارای غنای فرهنگی بوده اند.
تمدن سومری: سومری ها دارای تمدن کهن بودند؛ و اسباب و آلات موسیقی که در حفاری های سرزمین کلده و شهر اور کشف شده تا حدودی سابقه و ریشه موسیقی آسیا به ویژه مردم آسیای غربی را روشن کرده است. در داخل آرامگاه یکی از پادشاهان سومری نقش برجسته ای است که یک نوازنده چنگ و زنی را در حال رقص نشان می دهد. نیز در کاوش های انجام شده در اور دو ستون کشف شده که بر آن آهنگ موسیقی نقش شده است. از وسایل مرسوم در این تمدن می توان طبل و چنگ و نی را نام برد.
تمدن کلده (بابل جدید): این تمدن نسبت به ملل همسایه سمت مربی داشته و ملل قدیم از علوم و صنایع و هنر آنان برخوردار بوده اند، از آثار بدست آمده در حفاری ها و تحقیقات دانشمندان معلوم گردیده است که اسباب و آلات موسیقی این دوره عبارت بودند از نی، فلوت، شیپور، عود، طبل و قانون.
در مورد ادوات موسیقی دوران های هخامنشی و پیش از اسلام نیز، از سازهایی چون نقاره، شیپور، نی، بربط، تنبک، کوس، کرنای، سرنا، دمامه، خم، جلجل و گاودمن نام برده شده است.
به عنوان نمونه در شاهنامه می خوانیم:
خروش آمد و ناله کرنای
برفتند گردان لشکر ز جای
یا منوچهری می گوید:
از فریاد خرمهره و گام دم
الاله برآمد ز رویینه خم
در یک تجزیه و تحلیل کلی، اطلاعاتی که شاهنامه از ابزارهای موسیقی دوران های تاریخی و اسلامی به ما منتقل می کند به مراتب بیشتر از سایر منابع تاریخی است چرا که فردوسی با توجه به سرایش شاهنامه در
وزن حماسی در پیروزی ایرانیان ساز های شاد و مناسب و در جنگ ها موسیقی عزا و سوگ ها را به کار می برد.
خب دوستان امیدواریم از این مقاله استفاده کرده باشید و امیدواریم در بازگویی تاریخ درخشان موسیقی ایران موفق بوده باشیم. با بررسی های تاریخی متوجه می شویم چقدر موسیقی کشورمان غنی و کهن می باشد. تاریخی که با اتفاقات خود چه بد چه خوب باعث پدید آمدن نغمه ها و ساز های گوناگون شد. از این حیث باید افتخار کنیم به این تاریخ کهن و هنر پارسی که نه فقط موسیقی بلکه در سایر رشته های هنری آنقدر جلو بوده ایم و آنقدر سرشار از تمدن و هنر اصیل بوده ایم که باعث شده مردم سایر کشور ها از این هنر متحیر بماند.
وظیفه ی نسل جدید این است که با ادامه دادن راه اساتید موسیقی و سایر هنر ها بتوانند در پیشرفت هر چه بیشتر این هنر گام بردارند. از این رو انتظار می رود که قدر هنر را بدانیم و به خوبی از آن استفاده کنیم. موسسه dordo آماده یادگیری هر علاقه مندی به موسیقی خواهد بود و امیدواریم در این راه موفق بوده باشیم.
مسعود
خسته نباشید میگم خدمت همه اساتید و هنرمندان سایت دردو
میدونم همتون زحمت کشیدید و وقت گذاشتید ولی بنظرتون یکم گرون نیست ؟
آخه کسایی هستند که واقعا در این حد توان مالی ندارن..
اگر بتونید تخفیفی اعمال کنید یا کمی قیمت رو کاهش بدید مطمئنا تقاضا برای خرید دوره بیشتر میشه ..
من خودم واقعا تا موقعی که قیمت رو دیدم مصمم بودم بخرم ولی …
adminjavadمدیریت
سلام وقت شما بخیر. قیمت پکیج فقط سلفژ ما تقریبا نصف سایت های مشابه هست و تایم تدریس در فیلمها، دو برابر سایت های دیگه هست. سایت های مشابه جزوه به شکل pdf ندارند. همچنین فایل صوتی هم ندارند. برای اینکه شامل تخفیف بشید میتونید پکیج خوانندگی رو انتخاب کنید، که علاوه بر سلفژ، صداسازی هم تدریس شده. جمعا در پکیج خوانندگی 31 ساعت فیلم، 222 فایل صوتی، حل بیش از 310 تمرین مثال و تست و همچنین دارای 130 صفحه جزوه به شکل pdf هست. قیمتش برای شما به صرفه تر خواهد بود.
لینک پکیج آموزش خوانندگی (سلفژ و صداسازی):
پکیج آموزش خوانندگی
در صورت هرگونه سوال میتوانید با شماره های زیر تماس بگیرید:
09387455448 عارف نیا
09378957738 علیزاده