سنتور یکی از خوش صدا ترین و قدیمی ترین ساز های ایرانی است که ساخت آن را فیلسوف نظریه پرداز و موسیقی دان بزرگ، ابونصر فارابی (متوفای 950 میلادی)نسبت داده اند. در نتیجه سنور، عمری نزدیک به هزار سال دارد. از روزگار ابونصر فارابی و به روایتی دیگر از زمان سلسله ساسانی تا به امروز تقریبا به همان شکل اولیه باقی مانده است. اما نکته مهم، تکنیک و سبک نوازندگی آن است که بی شک در گذر زمان یکسان نمی ماند. زیرا تجربه آموزشی، فکری، عاطفی و به طور کلی درک وشعور نوازنده با زمان دگرگون می شود و این امر به نوبه خود لزوم نوجویی و تحول در روش های آموزشی را مطرح کرده و مورد تایید قرار می دهد.
موسیقی به طور کلی یک جریان نوشنونده که بیکرانگی طبیعت و هستی، محرک اصلی تحول پذیری و تنوع نامحدود آن است. ولی متاسفانه عرف سنتی، موضوع آموزش نوازندگی را تنها در محدوده یک بخشاز موسیقی ایرانی یعنی ردیف، محدود و منحصر می کند. به نحوی که گویی جز آن وجه دیگری متصور نیست. نکته مهم این که در این الگو، نه تنها درس استاد، بلکه ذوق و پسند و سلیقه و حتی حرکات و عادات فردی او نیز مورد تقلید قرار می گیرد.
طرز نشستن پشت ساز سنتور و به دست گرفتن مضراب سنتور
مضراب و آچار سنتور
طریقه در دست گرفتن مضراب سنتور
ساختمان سنتور:
سنتور دارای یک جعبه ذوزنقه ای شکل و تو خالی، موسوم به جعبه رزونانس (تشدید کننده) است که از چوب ساخته شده است. داخل این جعبه چهار الی پنج قطعه چوب استوانه ای شکل بین صفحه رو و زیر به نام پل به صورت عمودقرار میگیرد. چوب های رو و زیر سنتور را صفحه می گویند.در دو سمت راست و چپ صفحه رو، دو قطعه چوب به نام شیطانک که روی هر کدام مفتولی فلزی قرار دارد، نصب می شود. بر روی صفحه سمت راست کلاف، مفتول هایی ضخیم به نام گوشی و بر روی صفحه سمت چپ کلاف، مفتول های باریکتری به اسم سیم گیر وجود دارد.
بر روی سطح فوقانی، دو ردیف خرک 9 تایی از جنس چوب قرار دارد. بر روی ردیف راست که نزدیکتر به کناره راست ساز است، سیم های زرد و به روی ردیف چپ که کمی بیشتر با کناره چپ فاصله دارد سیم های سفید بسته می شوند و روی هر خرک چه زرد و چه سفید چهار رشته سیم هم کوک و هم صدا عبور می کنند.روی تمامی خرک ها هم مفتول های فلزی قرار می گیرند. فاصله بین خرک های ردیف چپتا شیطانک سمت چپ را پشت خرک می نامند.
برای کوک کردن ساز وسیله ای به نام کلید لازم است که به وسیله ی آن گوشی ها را به سمت راست یا چپ می چرخانند.
برای نواختن ساز از دو قطعه چوب استفاده می کنیم که مضراب نام دارد. مضراب از سه قسمت تشکیل شده:
سر مضراب، ساقه مضراب و حلقه مضراب که انگشت اشاره یا سبابه در داخل حلقه و انگشت شست در گودی مضراب و سه انگشت دیگر چسپیده زیر هم قرار می گیرند و از طریق مچ به روی سیم ها ضربه فرود می آوریم. بهترین مکان برای فرود آوردن مضراب ها بر روی سیم های سنتور، فاصله چهار سانتی متری خرک هاست.
مختصری از موسیقی نظری:
نت های موسیقی علاماتی هستند که صدا هایموسیقی به وسیله آنها مشخص و نوشته می شوند.
اسامی نت های موسیقی:
اسامی نت های موسیقی در بعضی کشور های جهان با هم تفاوت دارند. در هر حال این اسامی از چپ به راست خوانده می شوند.
در ایران و بیشتر کشور های جهان، اسامی نت های موسیقی را مانند نوع اول به کار می برند ولی در انگلستان و آمریکا و آلمان از نوع دوم استفاده می کنند.
نام نت ها در سراسر دنیا
خطوط حامل:
پنج خط افقی و موازی با فواصل معین که نت ها را در رو یا میان خطوط آن می نویسند و از هم تشخیص داده می شوند، حامل گویند. خطوط حامل را از پایین به بالا می شمارند.
کلید:
علامتی است که در سمت چپ پنج خط حامل قرار می گیرد و نام و موقعیت صدای نت ها را تعیین می کند. در موسیقی کلید های مختلفی به کار برده می شود. اما برای آموزش سنتور معمولا از کلید سل استفاده می شود. بدین ترتیب نتی که بر روی خط دوم حامل قرار گرفته باشد، سل نامیده می شود و بقیه نت ها نسبت به نت مذکور شناخته می شوند.
کلید سل روی خطوط حامل
به وسیله پنج خط حامل، یازده نت شناخته می شود که بعضی از آنها بر روی خطوط و بعضی در میان خطوط حامل جای گرفته اند، به ترتیبی که در زیر مشاهده می کنید:
نمایش نت ها روی خطوط حامل
هرگاه نت ها از بالا و پایین حامل تجاوز کنند با استفاده از خطوط کوچک و موازی با پنج خط حامل که آن ها را خطوط اضافه می نامند، نوشته می شوند. نام نت ها با خطوط اضافه در بالا و پایین حامل در شکل زیر مشخص شده است:
نمایش نت ها روی خطوط کمکی حامل
توجه: لازم است توضیح داده شود که نت های موسیقی در بالا و پایین حامل محدود به همین تعداد نبوده و در اینجا فقط نت های مورد نیاز برای سنتور نوشته شده است.
وسعت صدای سنتور 9 خرک:
وسعت صدای این سنتور در حدود سه اکتاو است.
نت های سیم زرد و سفید و پشت خرک سنتور روی خطوط حامل
این مقاله ادامه دارد…
.
دوستانی که تمایل دارند به شکل فیلم های آموزشی،سنتور را بیاموزند می توانند از پکیج آموزش مجازی سنتور ما استفاده کنند. در این پکیج آموزشی همه چیز از صفر تدریس شده است. این پکیج آموزشی شامل 20 ساعت فیلم آموزشیبوده و تعداد کل فیلم ها 31 فیلم آموزشی سنتور می باشد.
موادری که تدریس شده است:
تئوری موسیقی
دیرند و ریتم
میزان، متر و ضرب
گام ها و مقام ها
نت خوانی و ریتم خوانی متر های ساده و ترکیبی با سکوت و بدون سکوت
نحوه مضراب گرفتن
نحوه نشستن پشت ساز
شیوه های مختلف مضرابی سنتور
نحوه کوک کردن ساز با دو تیونر مختلف به شکل بسیار کامل و حرفه ای (نحوه # یا b کوک کردن یا سری و کرن کردن یک نت در مقام ها و دستگاه های مختلف موسیقی ایرانی)
آموزش کتاب دستور سنتور استاد فرامرز پایور
آموزش نزدیک به ۲۰ قطعه از کتاب شیوه سنتور نوازی استاد پشنگ کامکار
آموزش اتود های مختلف برای تسلط بیشتر بر سنتور نوازی
اتود های فراوان برای تقویت دست چپ
آموزش اتود برای هماهنگی دست چپ و راست
تدریس قطعاتی از کتاب هشت آهنگ استاد پایور
آموزش قطعاتی از کتاب های سی قطعه ی استاد فرامرز پایور
آموزش بیست قطعه سنتور استاد پرویز مشکاتیان
آموزش مجموعه قطعات سنتور استاد اردوان کامکار
گوشه ای از ردیف ابتدایی استاد فرامرز پایور
در مجموع آموزش ۹۶ صفحه قطعات معروف و اتود های گوناگون در سطوح مبتدی، متوسطه و حرفه ای
آموزش قطعات سنتی و قدیمی سنتور و همچنین آموزش شیوه نوین و معاصر سنتور نوازی
قوانین ثبت دیدگاه